مرجع کامل سیستم های صوتی ایران

 خوب بریم سراغ بلندگو های مونو پل،این بلندگو ها،یک عدد بلندگو(یا مثلا تیوتر و ووفر)هستند،به شکل استاندارد درون یک جعبه،قرار دارند.خوب این جعبه ها در بهترین حالت،در نزدیکی دیوار قرار دارند و صدا را به جلو پرتاب میکنند.(بلندگو های عادی و معمول که در اینجا با اسم مونو پل خواهیم شناختشان)اما فرض کنید میخواهیم صدا را هم در پشت سر بشنویم و هم در روبه رو.بیش ترین کاربرد این اسپیکر ها،یعنی اسپیکر های پلار،در سینما خانواده ها و پخش های خانگی است.این سیستم ها در pa و یا خودرو کاربردی ندارند(مگر به صورت بسیار محدود).اما دو حالت برای اینکه صدا را هم در پشت سر بشنویم هم در جلو،وجود دارد،اسپیکر های بی پل و دی پل.بیش ترین کاربرد این اسپیکر ها در سینما خانواده ها است و در دیگر سیستم ها همانند pa و خودرو اصلا استفاده نمیشوند.

اسپیکر های بی پل:در جعبه ی این اسپیکر ها،دو عدد بلندگو وجود دارد،که این بلندگو ها در جهت مخالف هم قرار دارند و برای این ساخته شده اند که متکی به رفلکس اتاق نباشند،پس میتوان آنها را در هر جایی نصب کرد، و صدا را در بازه زاویه ای زیاد پخش خواهند کرد.اگر این اسپیکر ها در دیوار های کناری باشند،صدا را از عقب و جلو خواهید شنید،و اگر اسپیکر در دیوار پشتی نصب شده باشند،صدا را در عقب و توسط هر دو گوش چپ و راستی خود خواهید شنید.در اسپیکر های بی پل،با یکدیگر همفاز هستند،بعنی،مثبت به مثبت و منفی به منفی وصل شده است،در هر دو جهت.همفاز بودن اسپیکر ها،و با هم کار کردنشان،باعث میشود که صدای قوی تری پخش شود و زاویه های باز تری داشته باشیم.در عمل،اگر قصد نصب اسپیکر در کنار دیوار را داشته باشیم،و یا نصب این اسپیکر ها در وسط اتاق،صدا بسیار عالی پهش خواهند شد اما بهترین موقعیت،در وسط دیوار است،و موقعیت بعدی،کنج ها میباشند.البته معمولا اسپیکر های بی پلی که برای خانه ساخته شده اند،دو بلندگو دقیقا در جهت های مخالف هم قرار ندارند بلکه در زاویه های متفاوتی از هم قرار دارند،ولی معمولا اسپیکر های همراه(اسپیکر های موبایل)بی پل،بلندگو ها کاملا در جهت های مخالف خواهند بود.(اگر هم جهت باشند،مونو پل به حساب میایند نه بی پل)اما اسپیکر های بی پل،همفاز هستند یعنی بلندگوی عقب و جلو،هم جهت یکدیگر حرکت کرده و ترمنال هایشان نیز همجهت یکدیگر به امپلی فایر وصل شده اند.این اسپیکر ها بیش ترین کاربردشان در اسپیکر های همراه و سینما خانواده ها است،که به خصوص در اسپیکر های همراه،بیش ترین زاویه ی پخش را ایجاد خواهند کرد اما در اسپیکر های خانگی و سینما خانگی،زاویه بسته تری دارند،و گوش دادن به صدایی که از این اسپیکر ها پخش میشود،هم از جلو شنیده میشود و هم از پشت سر(به شرط قرار گرفتن اسپیکر در روبه روی گوش،و در دیوار های کناری).(اسپیکر های بی پل را میتوان همانند لاین اری ها تشبیه کرد،اما لاین اری صدا را بیش تر به صورت عمودی به طور یکسان در محیط پخش میکند اما بی پل ها به صورت افقی)

مزیت های اسپیکر های بی پل:

1-اسپیکر های بی پل همفاز سیم بندی شده اند و با هم حرکت میکنند،که در نتیجه،صدای بیس بیش تری دارند.

2-اسپیکر های بی پل میتوانند به عناون اسپیکر های اصلی نیز قرار گیرند اما دی پل ها نه.

3-اسپیکر های بی پل،وضوح و شفافیت بسیار بالایی دارند،زیرا فرکانس های صدا،همدیگر را خنثی نمیکنند.

4-اسپیکر های بی پل تقریبا همانند اسپیکر های معمولی و با انتشار صدا و شنیده شدن آن مستقیما توسط اسپیکر است،و مقدار کمی از صدا نیز توسط محیط منعکس خواهد شد.

5-صدای انتشار یافته توسط این اسپیکر ها،به طور یکنواختی در کل محیط پخش خواهد شد،و صدای سینمایی و سوراند خوبی را به اجرا در میاورند.

6-اکوستیک اتاق بر روی این اسپیکر ها تاثیر بیش تری دارد.

معایب:(این اسپیکر ها معایب کم و قابل صرف نظر کردن دارند)

1-همینطور که اکوستیک اتاق در صدای این اسپیکر ها تاثیر دارد و رفلکشن این اسپیکر ها نیز زیاد است،ممکن است از دید بعضی ها یک عیب باشد و برای بعضی ها یک مزیت!

2-ممکن است صدای میدرنج این اسپیکر ها زیاد خوشایند نباشند.البته باز هم ثلیقه ای است و بستگی به اسپیکر ها نیز دارد.

3-اسپیکر های بی پل،همانند دی پل ها،میدان صدای بسته ندارند.(دی پل ها یک ناحیه خالی از صدا ایجاد میکنند.)

اسپیکر های دی پل:برعکس اسپیکر های بی پل،اسپیکر های دی پل هستند.در این اسپیکر ها،یک اسپیکر به طور همفاز به امپلی فایر وصل شده و دیگری به طور غیر همفاز.(یعنی یک اسپیکر مثبت و منفی اش درست به امپلی فایر وصل شده و دیگری،به طور معکوس).این اسپیکر ها به درد گوش دادن به موسیقی نمیخورند،زیرا بلندگو ها،صدای خود را حذف میکنند و به خصوص فرکانس های بیس را،که زاویه بیش تری نسبت به فرکانس های ریز و تریبل دارند.اما تا حدودی،در سینما خانواده ها کاربرد دارند،یک چیدمان صحیح از این اسپیکر ها همانند شکل زیر،میتواند صدایی تفکیک شده را پخش کند،اما باید توجه داشت که این اسپیکر ها باز هم کاربرد زیادی ندارند،مگر اسپیکر های اپن بفل.

مزایا و معایب دی پل ها

مزایا:

1-اسپیکر های دیپل در فضایی که در حال پخش هستند،بسیار در بازه بیش تری صدا را پخش میکنند و شنونده نیز قادر به توجه و راحت پیدا کردن منبع صدا نیست.

2-برخلاف اسپیکر های بی پل،بلندگو ها،همجهت یکدیگر حرکت نمیکنند،بلکه با 180 درجه اختلاف فاز از یکدیگر حرکت میکنند.و این کار باعث میشود که صدای یکسانی را ایجاد نکرده و این اختلاف فاز،اختلاف زمانی را نیز تداعی کند.صدا از وسط اسپیکر ها شنیده نمیشود و صدا در این نقطه،خنثی میشود(در محور وسط و بین اسپیکر ها.)و شنونده صدا را مستقیما از اسپیکر ها نمیشنوند،بلکه صدا را از بازتاب محیط خواهند شنید(اکوستیک محیط تاثیر بسیار زیادی بر روی این اسپیکر ها دارد،نباید باعث خنثی شدن صدایی که باید بازتاب گردد نیز شود.)

3-این ترکیب،(استفاده از دی پل ها)یک صدای باز تری نسبت به بی پل ها را ایجاد میکند،تا اسپیکر های انتشار مستقیم(مونو پل ها و بلندگو های معمولی).این کاری است که یک سینمای خانگی با صدای سوراند باید انجام بدهد.این اسپیکر ها باید بتوانند از محیط،حداکثر استفاده را ببرند.

4-علاقه ی شخصی فرد و اثر بسیار زیاد محیط بر روی این اسپیکر ها به اندازه ی خودشان مهم هستند،پس هیچ شرکت و یا ازمایشگاه صدایی نمیتواند مدل خاصی را پیشنهاد دهد.بهترین گزینه،diy و دست ساز ساختن اسپیکر طبق میل و تجربه شخصی است.

5-اسپیکر های دی پل،همانند بی پل ها،مثل لاین اری های افقی هستند اما این اثر در دی پل ها بیش تر از بی پل ها است.

معایب و نقاط ضعف:

1-صدای بیس در دی پل ها،شدیدا خنثی شده و حتی توسط محیط نیز به طور بسیار زیادی خنثی میشود.یکی از اصلی ترین معایب دی پل و اصلی ترین دلایل که نباید دی پل ها را به عنوان اسپیکر های اصلی مورد استفاده قرار داد.

2-برخی از منتقدان معتقد اند که اسپیکر های دی پل برای زمان گذشته و هنگامی که سیستم های سینمایی آنالوگ بوده اند،میباشند.ترکیب رایج امروزی یعنی 5 تایی و 7 تایی جایی برای این اسپیکر ها ندارد و استفاده از این اسپیکر ها باعث تخریب صدا خواهند شد(نظر بنده نیز همین است)

3-با توجه به اینکه یک اسپیکر دی پل،میخواهد صدا را کاملا در عقب و جلو پخش کند در حالی که خودش در وسط قرار گرفته،خوب چه کاری است که از اسپیکری که صدای بیس را خنثی میکند(همین دی پل ها) استفاده کنیم،و چرا از یک اسپیکر در عقب و یک اسپیکر در جلو استفاده نکنیم؟به این صورت،موقعیت را نیز بهتر کنترل خواهیم کرد،یعنی صدایی که باید از پشت شنیده شود،از پشت و صدایی که باید در جلو شنیده شود،در جلو شنیده میشود در حالی که اسپیکر های دی پل،توانایی تفکیک صدای عقب و جلو را ندارندو در جلو و عقب تنها میتوانند یک صدا را پخش کنند.

اسپیکر های دی پل و بی پل از نظر ظاهری مشابه هم اند،اما فقط در برخی از موارد ممکن است طراحی خاص تری داشته باشند.اما میتوان یک دی پل را به بی پل و بالعکس،تبدیل کرد.

یک نمونه بی پل:

در این اسپیکر بی پل،به جای دو عدد ووفر،از یکی قوی استفاده شده،که مشکلی ایجاد نمیکند:

در این نمونه،ووفر در یک سمت قرار دارد و در سمت دیگر،پورت هوا،که به مراتب از بالایی بهتر است:

این نمونه نیز سه راهه است،اگر دی پل باشد،صدای بمش توسط ووفر پخش میشود.و عیب بیس نداشتن دی پل را رفع میکند.

یک نمونه دی پل از کمپانی thx:

در تصویر زیر،قسمت دایره شعاع تقریبی بی پل ها و بیضی ها،شعاع تقریبی دی پل ها را نشان میدهند(در عمل کمی فرق دارد،فقط صدا را میخواهیم به چپ و راست اسپیکر ها بفرستیم نه به همه ی جهات.)

اسپیکر های دی پل،در مرکز خود ناحیه ای خنثی را ایجاد میکنند اما بی پل ها،کمی صدای عقب و جلو را با هم ترکیب میکنند.

اسپیکر های اپن بفل:میدانیم که هر صدایی که در جلوی پرده ی بلندگو ایجاد شود،در پشت بلندگو،با 180 درجه اختلاف فاز وجود خواهد داشت.در اسپیکر های دی پل،بلندگو ها در باکس های بسته بودند اما برای اپن بفل دیگر به اسپیکر دوم نیازی نیست.در اپن بفل،بلندگو بر روی تنها یک عدد تخته قرار میگیرد و دور و اطرافش باز است.این اسپیکر ها،نه برای کنار دیوار خوب هستند و نه برای وسط اتاق قرار گرفتن،اما با کمی فاصله از دیوار،میتوانند صدای خود را بهتر پخش کنند،و بهترین شرایط برای اپن بفل ها این است که کمترین خنثی شدن صدای پشت و جلوی بلندگو در محیط،صورت گیرد.برای اینکه تیوتر های هورن و ... معمولا صدای پشتی ندارند،بیش تر برای اپن بفل ها از تیوتر های amt استفاده میکنند که هم در جلو و هم در پشت،صدا را ایجاد میکنند.بازتاب صدای اپن بفل از دیوار،همانند باکس برایش عمل خواهد کرد.به تصاویر دقت کنید،چوب اطراف ووفر ها به علت اینکه فرکانس های بم راحت با هم خنثی میشوند و برای جلو گیری از این عمل،بزرگ تر است.

افرادی که طرف دار سیستم های های فای هستند،میگویند که اپن بفل ها صدایی طبیعی دارند!خوب این ثلیقه ای است اما بزرگ ترین ایراد این اسپیکر ها،بد بودن پاسخ فرکانسی در فرکانس های پایین است،و فقط تنها مزیت این اسپیکر ها ارزان بودن جعبه شان است.پاسخ فرکانسی این اسپیکر ها از چند صد هرتز شروع میشود و باید قید لمس بیس کوبنده را زد.اما یکی از مزایای این اسپیکر ها که باعث طبیعی شدن صدا میشود این است که به هر حال هر نوع باکسی با هر اندازه ای ممکن است از پهنای باند فرکانسی،قسمت هایی را تقویت و قسمت هایی را تضعیف کند،اما در اپن بفل ها دیگر باکس بر صدای اسپیکر هیچ تاثیری نخواهد داشت.

 یک نمونه اپن بفل،به پایه هایی که ووفر را احاطه کرده اند و کمی نیز از جلوی بدنه بیرون هستند(حالتHمانند) که باعث میشوند فرکانس های بیس کمتر تداخل داشته باشند،به دلیل پخش شدن امینی،و تیوتر AMT توجه کنید:

یک نمونه ای دیگر،که درایور "های/مید" و "های" در بالا قرار دارد و ووفر های برای صدای "لو/مید"و "لو" در پایین.

یک نمونه ای دیگر به همراه تیوتر های ربانی و AMT،در اینجا،به یک ساب ووفر غول در باکس لوله ای برای جبران فرکانس های بم در کنار این اسپیکر،توجه کنید!