مرجع کامل سیستم های صوتی ایران

انواع خازن های ثابت از نظر جنس ساخت:

خازن های سرامیکی:این خازن ها،که بیش تر به عنوان خازن های عدسی نیز شناخته میشوند،از سرامیک به دلیل بالا بودن ضریب دی الکتریک و همچنین مقاومت خوب،استفاده میکنند.این خازن ها به درد فرکانس های بالا میخورند اما در برابر تغییر دمای محیط ظرفیتشان نیز تغییر میکند.خازن های سرامیکی به صورت چند لایه(مولتی لایر)نیز ساخته میشوند.

خازن های کاغذی:این خازن ها،همانطور که از نامشان پیداست از کاغذ به عنوان عایق استفاده میکنند.کاغذ،دارای مقاومت خوبی در برابر ولتاژ دارد اما ضریب دی الکتریک بالایی ندارد.برا همین این خازن ها بزرگ هستند اما باز هم کاربرد وسیعی دارند(یک خازن کولر خراب را باز کنید،میبینید کاغذ اغشته شده به مواد دی الکتریک بین صفحات الومنیومی قرار دارد.)

خازن میکا:در این خازن ها از ورق های میکا استفاده میشود.میکا نوعی مواد معدنی است که توسط شرایط خاص به وجود می اید و در معادن قابل استخراج است.ظاهری تقریبا شیشه ای دارد و نوعی کریستال میتواند محسوب شود،که در برابر جریان الکتریکی مقاومت خوبی داردو همینطور در برابر حرارت.خازن میکا را میتوانیم برای مدارات فرکانس بالا به راحتی استفاده کنیم چون نسبت به حرارت حساسیت کمی دارند.و همچنین در ولتاژ های بالا به خوبی کار میکنند.

خازن های پلاستیکی(پلی استر):این خازن ها همانند خازن های کاغذی پیچیده میشوند و ابعاد بزرگی دارند،و به جای کاغذ از مواد پلاستیکی که دارای مشخصه ی دی الکتریک بیش تری باشد،به عنوان عایق در انها استفاده میشود.این خازن ها در رنج ولتاژ های بالا  (تا 1.5کیلوولت و حتی بیش تر)ساخته میشوند،و به درد برق قدرت میخورند.این خازن ها به دلیل ابعاد بزرگشان همانند خازن های کاغذی در مدارات معمولی الکترونیک کاربرد کمی دارند اما مثلا در منابع تغذیه،لامپ های کم مصرف،گاهی به عنوان فیلتر بلندگو و ... کاربرد وسیعی دارند.ظرفیت این خازن ها گاهی تا 4.7 میکرو یا کمی بیش تر نیز میتواند بالا رود اما به دلیل ابعاد بزرگ به درد فرکانس های بالا نمیخورند.

خازن های الکترولیت:ممکن است گاهی به خازن هایی با ظرفیت بالا نیاز داشته باشیم.مانند منابع تغذیه،مداراتی که سیگنال ac سوار بر افست را میخواهند انتقال دهند،و....برای افزایش ظرفیت یک خازن،از مواد الکترولیتی به جای مواد دی الکتریک استفاده میکنند.به طوری که ابتدا دو صفحه که بینشان کاغذ وجود دارد را میپیچند،سپس مواد الکترولیت مخصوص را اضافه میکنند.پس از بسته بندی خازن در محفضه ای پلاستیکی یا فلزی،خازن را شارژ میکنند.در اولین شارژ خازن،در کارخانه،بر روی آند(قطب مثبت)خازنیک لایه اکسید سرامیکی الومنیوم تشکیل میشود،که عایق نیز هست.نازک بودن این لایه،باعث افزایش ظرفیت خازن میشود،در ان طرف،یعنی در کاتد،یک لایه مواد دی الکتریک و در نهایت صفحه ی دوم الومنیوم وجود دارد. پاما بزرگ ترین عیب این خازن ها،داشتن پلاریته مثبت و منفی،و حساسیت زیاد در برابر ولتاژ بالا تر از ولتاژ کاری شان به علت نازک بودن لایه ی عایق،و انفجار تقریبا خطرناک درصورت رعایت نشدن یکی از این دو مورد یعنی اشتباه وصل کردن مثبت و منفی به خازن و یا افزایش ولتاژ ،است.اگر پلاریته را اشتباه به خازن متصل کنیم،این واکنش شیمیایی اکسید شدن صفحه،برگشت میخورد،لایه ی عایق از بین رفته و بین دو سفحه اتصال برقرار میشود،. عبور جریان الکتریکی باعث بالا رفتن گرما در خازن،تبخیر مواد الکترولیت،و در نهایت انفجار خازن میشود.

 اگر به جای الومنیوم از فلز تانتالیوم در صفحات خازن استفاده کنیم،اکسید این فلز ضریب دی الکتریک بالاتری دارد،و باعث افزایش ظرفیت خازن،و کوچک تر شدن ان میشود اما این خازن ها فقط در جاهایی که حجم اهمیت داشته باشد مورد استفاده قرار میگیرند،چون نسبت به الکترولیت های الومنیوم،به ولتاژ معکوس و یا ولتاژ زیاد حساس تر هستند.این خازن ها همچنین در ظرفیت های بالا ساخته نمیشوند.

خازن های متغیر:در مدار های فرکانسی،(به خصوص رادیویی)،گاهی نیاز به تغییر دادن فرکانس برای تنظیم گیرنده و یا فرستنده داریم.مثلا در رادیو های معمولی،با تغییر فرکانس اسیلاتور رادیو،میتوانیم محدوده فرکانس ورودی را تغییر داده و در نتیجه،ایستگاه رادیویی را تغییر بدهیم.در مدار هایی که از اسیلاتور های LC (سلف و خازنی)استفاده میکنند،میتوان با تغییر مقدار یکی از این دو،فرکانس مدار را تغییر داد،و یا در مدارات دیگر،دامنه ی فرکانس ورودی را کنترل نمود و ....همچنین،به تنظیم دقیق فرکانس پرداخت،زیرا خازن ها و سلف های ثابت،دارای تلورانس هستند که کمی باعث جابه جایی فرکانس مطلوب میشوند.

ساختن خازن متغیر اسان تر از ساختن سلف متغیر است.برای متغیر کردن ظرفیت یک خازن،یا باید قطر دی الکتریک را افزایش بدهیم و یا نوع ان را عوض کنیم(که تقریبا غیر ممکن یا سخت است)،یا فاصله ی بین صفحات را کم و زیاد کنیم،یا این که سطح مقطع مشترک بین صفحات را کم و زیاد کنیم.اخرین راه،ساده ترین راه است،یعنی سطح مشترک بین صفحات را تغییر بدهیم.برای این کار در خازن های متغیر،یک دسته از صفحات ثابت هستند و دسته ای دیگر،متغیر بوده و به اهرم(پیچی)وصل هستند که با چرخاندن ان،صفحات متغیر به داخل و یا بیرون از صفحات ثابت میایند که این کار باعث تغییر ظرفیت خازن میشود.عیب بزرگ این خازن ها،ظرفیت بسیار کم(در حد چند پیکو فاراد )است.

به صفحات ثابت این خازن ها استاتور و به صفحات متغیر ان ها،رتور میگویند!!