مرجع کامل سیستم های صوتی ایران

 فضای باز و فضای بسته:

هنگامی که صدا،از یک منبع انتشار صوت،منتشر میشود،میتواند مسیر مستقیمی را طی کند تا به مستمع یا دریافت کننده برسد،یا میتواند به صورت غیر مستقیم،پس از برخورد با یک جسم یا محیط،بازتاب شود و بازتارش،به دریافت کننده برسد.امواج صدا میتوانند از سطوحی همانند دیوار،کف زمین،سقف،و دیگر اجسام و...بازتاب شوند به خصوص اگر جنس مواد،جذب کننده ی صدا،نباشد.معمولا،در محیط های بسته،یا مثلا در کوهستان که صدا به خوبی اکو میشود،در واقع ما هم خود صدای اصلی و هم صدای بازتاب شده را خواهیم شنید.حال،امواج شنیده شده را میتوان در دو حالت برسی کرد:1-در یک میدان اکوستیکی قوی که بازتاب در آنجا صفر است و صدا به طور مستقیم دریافت میشود،و2-یک میدان دیگر که صدا در آنجا بازتاب میشود،و ما هم صدای اصلی را در هنگام پخش شدن دریافت خواهیم کرد و هم صدایی که حتی پس از قطع صدای اصلی،در حال بازتاب شدن است.اسم میدان اولی،میدان فضای باز و اسم میدان دومی،میدان فضای بسته،میباشد.به زبانی ساده،صدا در فضای باز اکو نمیشود اما در فضای بسته،به شرط سخت بودن و جاذب صدا نبودن مواد محیط اطراف،صدا اکو و ریورب میشود.

فضای باز(آزاد):فضای ازاد و باز در اکوستیک،ب فضایی میگویند که هیچ بازتابی برای صدا تحت هیچ شرایطی،اتفاق نیوفتد.امواج صدا،بدون هیچ بازتاب و اکو شدنی،به دریافت کننده میرسند.امواج صدا در میدان ازاد،فقط یک بار به دریافت کننده،میرسند.و هیچ گاه بازتاب نمیشوند.دو مثال،برای صدا هایی که در فضای ازاد پخش میشوند:

1-همانند یک هواپیمایی که دارد بالا سر پرواز میکند،صدایش هیچ گاه اکو نمیشود،و مستقیم به گوش ما میرسد(به شرط کوهستانی نبودن محیط،و تخت بودن زمین)

2-همانند یک اتاق فوق اکوستیک،و اکوستیک شده با پنل های اکوستیکی و جاذب صوت.این پنل ها اگر قادر باشند تمامی فرکانس های باند صوتی را جذب کنند،در اتاق فوق،هیچ بازتابی نخواهیم داشت،دقیقا همانند یک فضای ازاد.

در اتاق های فوق اکوستیک،از گووه های فایبر گلاسی،در تمامی نقاط شامل دیوار ها،کف زمین،سقف و ....و با اشکال مختلف،استفاده میکنند تا به هیچ وجه صدای ساز،خواننده،و یا بلندگوی مورد ازمایش،بازتاب نشود،و ریکورد،و یا پارامتر های آزمایش را بهم نریزد.در این اتاق،فضای فوق اکوستیکی باعث میشود صدا جذب پنل ها شده و بازتابی نداشته باشیم.برای اثر گذار تر بودن این اتاق ها،آنها باید بسیار بزرگ باشند(خصوصا برای فرکانس های پایین)،اتاق های فوق اکوستیک باید از پایه،و از بیرون نیز ایزوله شده باشند،تا فرکانس ها و لرزش های بیرون اصلا به داخل اتاق راه پیدا نکنند.

فضای بسته:در علم اکوستیک،فضای بسته،عنی مکانی که صدا و بازتاب صدا،در آن مکان،به دریافت کننده برسد.صدای بازتاب شده،ممکن است از نظر اندازه و فرکانس،بسیار شبیه به صدای اصلی باشد،و همچنین میتواند حس اینکه چندین منبع صوت در محیط وجود دارند را در دریافت کننده،تداعی کند.مثلا یک میکروفون در یک محیط بسته،اگر فرض کنیم تمامی فرکانس های محیط یکسان بازتاب میشوند،میتواند در هر جهتی،صدا را دریافت،و اندازه گیری کند!حجم صدا در میدان بسته،باید در همه جا یکسان باشد،حال،هرچه میدان کوچکتر و فضا بسته تر،شباهت حجم صدای بازتاب با صدای اصلی نیز بیش تر!

در یک اتاقی که مخصوص بازتاب کردن صدا ساخته شده،معمولا دیواره ها را با زاویه میسازند،یعنی،هیچ دو دیواره ای،با هم موازی نیستند.دلیل این کار،آن است که امواج صدا،بیش ترین تعداد بازتاب را داشته باشند(برای اندازه گیری و آزمایش و ...)تا بیش ترین نزدیکی به یک محیط بسته ی ایده آل را داشته باشیم.معمولا،دیواره ها را کمی شبیه به نیم کره،و فرو رفته نیز میکنند،و نمیگذارند گوشه ها نیز زوایای تند داشته باشند.

دانستن اینکه محیط اکوستیک فعلی،چه نوع است،کمی سخت است.اگر حتی به میزان کمی،ریورب در صدا داشته باشیم،ممکن است متوجه نشویم.

اگر ابزار اندازه گیری دقیقی داشته باشیم،باید ابتدا در میدان فضای باز نسبت به فرکانس مورد آزمایش و منبع مورد آزمایش،قرار بگیریم.حال،اگر فاصله مان را با منبع دو برابر کنیم،میزان صدا باید به اندازه ی 6 دسی بل افت پیدا کند.رفتار موج صدا،در میدان فضای باز،از قانون مربع تبعیت میکند.(ازمایش مناسب برای اندازه گیری میزان ایزولاسیون اتاق اکوستیک.)

اما در میدان بسته،همانند یک جعبه یا اتاق غیر ایزوله،حجم صدا و قدرت صدا(دسی بل)در همه ی نقاط،به صورت یکسان است،و افت بسیار ناچیزی را با تغییر موقعیت،شاهد هستیم.