مرجع کامل سیستم های صوتی ایران

 4-سیستم های صوتیPA:گاهی ممکن است یک سالنی بسیار بزرگ یا یک فضای باز،یا یک استادیوم ورزشی داشته باشیم.در این مکان ها،یک اسپیکر پرتابل،صدای بسیار کمی دارد.چطور است یک خودرو که سیستم صوتی قوی دارد بیاریم وسط جمعیت،صدا را تا اخر زیاد کنیم؟یا مثلا از یک اسپیکر کامپیوتر استفاده کنیم،جواب گو است دیگر مگه چقدر صدا میخواهیم؟اما به زودی متوجه خواهید شد سیستم های صوتی خانگی حتی نمونه های قوی شان نیز برای جمعیت،بسیار ضعیف هستند.پس به سیستم هایی گران تر،پر قدرت تر،و درواقع صنعتی تر نیاز خواهیم داشت!پس به سراغ سیستم های PA میرویم .PAمخفف PUBLIC ADRESS است.

سیستم هایPAز سه  جزو اصلی تشکیل شده اند،1-میکسر2-امپلی فایر3-بلندگو ها.البته اگر از باند های اکتیو استفاده میکنیم دیگر به امپلی نیاز نخواهیم داشت اما معمولا باند پسیو به همراه امپلی فایر بهتر و قابل کنترل تر است.

1-میکسر ها:در صدا رسانی به جمعیت،دیگر ما فقط یک منبع برای موسیقی نداریم،بلکه ممکن است چندین میکروفون یا ورودی صدا داشته باشیم.میکسر تمامی این ورودی ها را گرفته،با هم مخلوط میکند و به امپلی فایر میفرستد.در پست میکسر و انواع آن بیش تر به این قسمت پرداخته ایم.

2-امپلی فایر ها:سیستم هایPA،سیستم های بسیار قدرتی هستند.امپلی فایری که در این سیستم ها استفاده میشوند،بسیار پرقدرت بوده و حتی در نمونه هایی،ممکن است اگر به خروجیشان دست بزنید،برق شما را بگیرد!این امپلی فایر ها از کلاس هایH,AB,D هستند که امروزه کلاس D مدرن تر و پرقدرت است اما هنوز اول راه است و همانندABپاسخ خطی نمیدهد پس کیفیت را پایین میاورد،و هنوز در حال پیدا کردن راه چاره برای حل این مشکل هستند.

3-بلندگو ها:سیستم هایPA بسته به نوع کاربردی،از بلندگو های مختلفی استفاده میکنند.باند ها ممکن است اکتیو و پسیو باشند که در پست باند اکتیو و پسیو به طور مفصل به آن پرداخته ایم.اما مهم ترین قسمت سیستم های PA نحوه ی چیدمان بلندگو ها است.تعداد امپلی فایر ها،نوع میکسر و ... همگی به تعداد بلندگو و نحوه ی چیدمان و کاربردی بستگی دارد که ما از سیستم میخواهیم.

1-صدا رسانی در سالن:در سالن ها،و فضا های بسته ی کوچک،مثلا مساجد،هیات ها،و یا سالن های مجالس،تالار ها،میتوان از باند های اکتیو یا پسیو استفاده کرد اما کدام در کجا؟برای مساجد و هیات ها،از بلندگو های فول رنج استفاده کنید،این باند ها بهترین گزینه برای مداحی هستند و قیمت بسیار ارزانی هم دارند،فول رنج های با کیفیت بهتر و البته کمی گران تر،میتواند برای پخش فرکانس های زیر تر نیز راضی کننده باشند،معمولا فولرنج های 12 اینچ به بالا،امپدانسی 16 اهم دارند که به صدابرداران اماتور هیاتی که شاید ندانند امپدانس و قانون اهم و موازی کردن بلندگو چیست،اجازه میدهند که با نگرانی کمتر،بلندگو ها را به میکسر وصل کنند،میتوان 4 عدد فولرنج به هر کانال میکسر متصل کرد که جمعا 8 عدد،کار را راه میاندازد و دیگر احتیاجی به امپلی فایر خارجی نیست،و صدا بردار اماتور اگر 5 عدد بلندگو را به میکسر وصل کند شاید زیاد جای نگرانی نباشد و میکسر بتواند تحمل کند!(به شرط 16 اهم بودن تمامی بلندگو ها)

برای مکان هایی که نیاز به پخش موسیقی دارید،به سراغ باند های 2 راهه و یا 3 راهه بروید،باند های سه راهه،کیفیت بسیار عالی برای پخش موسیقی،قابلیت تحمل توان بالا،را دارند.معمولا در این سالن ها نیازی به باند های اکتیو نیست مگر حداکثر بخواهید از 2 عدد باند استفاده کنید،و میکسر نیز پاور میکسر نباشد.در این مکان ها،معمولا به مانیتور ها نیازی نیست،چون هم ممکن است درد سر فیدبک را بیش تر کنند،و هم میتوان صدا را به راحتی از بلندگو های کارگذاشته شده شنید.تعداد بلندگو های کارگذاشته شده،به شما بستگی دارد،اگر از دو عدد باند استفاده میکنید،بهتر است بیش ترین فاصله را از هم داشته باشد و البته پیشنهاد نمیشود در کنج سالن قرار بگیرند.بهترین وضعیت،ضلع مکانی که بلندگو ها میخواهند در آن قرار بگیرند را به 4 قسمت تقسیم کنید.بلندگوی چپ و راست هر کدام در 1/4 و 3/4 این دیوار قرار میگیرند،یعنی اگر طول دیوار 8 متر باشد،بلند گوی اول در 2 و بلندگوی دوم در 6 متری مبدا دیوار قرار میگیرند.باند های سوم و چهارم را به همین صورت و دقیقا در روبه روی باند های اول قرار دهید،اگر باند پنجم و شیشمی هم داشتید در مرکز دیوار های چپ و راست قرار بدهید.ساب ووفر ها در مرکز بلندگو های اول و دوم قرار میگیرند.اما بستگی دارد که چند عدد ساب استفاده کنید،آنها را در مراکز دیوار ها قرار دهید.

2-صدارسانی در سالن های بسیار بزرگ و یا استادیوم ها،کنسرت ها:روش های قرار دادن بلندگو در بالا،برای سالن های کوچک تا متوسط بود.اما فرض کنید یک کنسرت بزرگی دارید،با تعداد نفرات جمعیت بسیار بالا.و یا از آن بدتر،یک استادیوم فوتبال!حال،فضای بزرگی باید کابل کشی شود.تا هر بلندگو در جای خود قرار گیرد.بر فرض که این مشکل را حل کردیم،و دور تا دور جمعیت را بلندگو قرار دادیم(اصلا به صورت بیسیم،به بلندگو ها صدا را رساندیم.)اما وسط جمعیت چه،آنجا نیز بلندگو قرار میدهیم؟نه،بلندگو یک منبع صدا است اما بزرگ ترین مشکلش،زاویه ی پخش آن است،و با یک عدد بلندگو کار حل نمیشود،به خصوص زاویه پخش فرکانس های ریز که تند تر است.اما  مشکل دوم،باز هم پیچیده تر است.صدا در این روش به طور یکنواخت پخش نمیشود.افراد نزدیک به بلندگو ها و اطراف،صدایی خیلی بلند و ازار دهنده میشنوند و افراد دور تر،صدا را ضعیف خواهند شنید.استفاده از بلندگو با تعداد بالا نیز هزینه را خیلی بالا میبرد و اگر برای کاهش هزینه به سراغ بلندگو های کوچک تر برویم،صدا بسیار تضعیف خواهد شد.نصب بلندگو در ارتفاع بالا راهکار خوبی است،اما باز هم مشکل زاویه پخش وجود دارد،افراد زیر بلندگو صدا را بیس و افراد وسط مجموعه،صدا را تیز میشنوند.اما راه حل چیست؟

سیستم های اجرای زنده و لایو،لاین اری:خوب پس برای حل کردن مشکلاتی که در بالا وجود داشت،یک راه حل مناسب پیدا شده است.لاین اری ها،ستون های بزرگی از بلندگو های روی هم قرار گرفته،هرکدام با زاویه خاصی هستند که در ارتفاع نصب میشوندحال،به جای قرار دادن باند ها در اطراف جمعیت،باند ها را به همان روش 4 قسمتی دیوار،در چپ و راست قرار میدهند.به هر یک از ستون های باند ها،لاین اری گفته میشود.بلندگو های لاین اری،معمولا زاویه ی پرتابی کم و تندی دارند و همین امر به پرتاب صدا به جلو کمک میکند اما برای مشکل زاویه ی صدا و همچنین توان،تعداد زیادی از بلندگو ها را روی هم قرار میدهند،به شکلی منحنی و تقریبا همانند L هستند،بلندگو های بالا،صدا را به نقاط دور پرتاب میکنند،و زاویه کمی نسبت به هم دارند تا بتوانند دور دست ها را به خوبی پاسخ فرکانسی و حجم صدا بدهند و بلندگو های پایین تر،به علت نزدیک تر بودن جمعیت به صدا،ابتدا با شیب کم و سپس با شیب زیاد،زاویه شان تغییر کرده و به سمت پایین میاید.تصویر پایین به خوبی بیانگر این امر،و یکنواخت پخش شدن صدا ی لاین اری در سالن است:

در بالای لاین اری،از اسپیکر هایی با قدرت بسیار زیاد برای پرتاب صدا به جلو استفاده میشود ولی در قسمت پایین تر لاین اری،اسپیکر ها کوچکتر و کم قدرت تر هستند.(البته انجام این کار تا حدود کمی اختیاری و بیش تر تجربی و بر اساس نوع سالن است)

حال،هر اسپیکر در لاین اری،وضیفه ی پوشش قسمتی از فضا را بر عهده گرفته،به این ترتیب،صدا به طور یکنواخت در همه جای فضا پخش خواهد شد.دیگر مشکل اینکه یکی از صدای بلند سردرد میگیرد،یکی صدا را نمیشنود و یا اینکه یکی صدا را بم تر میشنود یکی بیس تر،از میان برداشته شده است.سیستم های لاین اری،نسل جدید اسپیکر ها و سیستم ها محسوب میشوند.این سیستم ها معمولا قدرت بیس زیادی دارند،به خصوص در نوع 3 راهه،اما باز هم به هر دلیلی صدای بم ما ضعیف بود،میتوان از ساب ووفر های لاین اری نیز استفاده کرد،این ساب ووفر ها در بالا ترین قسمت لاین اری قرار میگیرند تا به دلیل عدم توانایی پرتاب صدا به یک جهت خاص،بتوانند کل مجموعه را پوشش دهند.در این تصویر،ساب ووفر ها پشت بلندگو قرار گرفته اند و همچنین وظیفه ی تعادل نگه دارنده شان را بر عهده دارند.

یک لاین اری بسیار پر قدرت برای یک سالن ورزشی:

سیستم های پیجینگ:فرض کنید یک بیمارستان،یا یک ساختمان اداری با اتاق های متعدد،یک هتل،و یا یک اردوگاه نظامی در اختیار داریم که میخواهیم صداپردازی اش کنیم.در یک بیمارستان مثلا،ممکن است در بخش های 1و2و3 ،اورژانس،سالن ها،نیاز به صدا رسانی،و اطلاع رسانی داشته باشد.حال،ما میخواهیم یک امپلی فایر قرار بدهیم،با تعدادی کلید برای بلندگو ها،اما به مشکل بر میخوریم.اتاقی که مخصوص کنترل صدا است،با اورژانس فاصله ی زیادی دارد،خواهیم دید که صدای بلندگو ها در آنجا بسیار ضعیف شنیده میشود.چرا؟چون بلندگو یک قطعه ای است که جریان زیادی میکشد،پس یا باید از کابل های قطوری که هم گران هستند و هم احتمال دریافت نویز را بیش تر میکنند استفاده کنیم،یا اینکه از سیستم های ولتیک استفاده کنیم.یعنی،صدا را همانند برق شبکه،با ولتاژ بالا ارسال کنیم تا جریان کمی از سیم عبور کند(در توان ثابت)و دیگر مشکل استفاده از سیم را نداشته باشیم.پس،از امپلی فایر هایی استفاده میکنیم که ولتی هستند،یعنی خروجی ولتاژی دارند.و بلندگو ها نیز ورودی ولتی دارند.حال،سیستم انتقال ولتیک چگونه کار میکند؟امپلی فایر استفاده شده در این سیستم ها همانند امپلی فایر های معمولی است و جریان زیادی دارد،اما خروجی این آمپلی فایر را به یک ترانس میدهند،که به آن ترانس مچینگ گفته میشود.حال،این ترانس،که یک ترانس افزاینده است،جریان امپلی فایر را گرفته و ولتاژی در بین 70تا 120 ولت (یا شاید بیش تر)به خروجی میدهد.خروجی این آمپلی فایر ها کمی خطرناک است و احتمال برق گرفتگی را دارد.حال،این سیگنال آماده ی انتقال است.ما این سیگنال را به بلندگو میدهیم،اما نه به صورت 100 ولت!در درون بلندگو،یک ترانس مچینگ دیگر قرار دارد که این سیگنال را گرفته،و سپس دوباره ولتاژ را کاهش داده و جریان را بالا میبرد،و سپس به بلندگو میدهد.

دستگاه های این سیستم ها،امکاناتی نظیر یک میکسر ساده و با تعداد کانال های کم(3کانال)،یک اکو و تاخیر ساده،یک تنظیم اکولایزر ساده،MP3PLAYER برای پخش فایل های دیجیتالی از روی رم و فلش،ورودی هایTYPE INیا AUXبرای اتصال به کامپیوتر و موبایل و ....،یک عدد میکروفون بیسیم،آژیر و الارم،دارد.اما یکی دیگر از قابلیت های مهم این دستگاه ها،میتوان به کلید های داخلی برای کنترل زون های مختلف نام برد.یعنی،مثلا در همان مثال بیمارستان،ما میخواهیم در اورژانس یک خبر را برسانیم اما نمیخواهیم سکوت بخش ها را بهم بریزیم.پس بعد از ترانس مچینگ دستگاه،چند عدد کلید (از 2 تا شاید 10و بیش تر،بسته به نیاز)وجود دارد،و در خروجی نیز تمامی بلندگو ها زمین مشترک دارند اما به اندازه ی تعداد کلید های کنترل،خروجی دارد.و هرکلید با خروجی خودش،مسئولیت کنترل یک زون و منطقه را بر عهده دارد.

بلندگو های این سیستم ها،به دو دسته ی بلندگو های داخلی(INDOOR) و بلندگو های خارجی(OUTDOOR)تقسیم میشوند.بلندگو های داخلی،انواع مختلفی دارند،بلندگو های سقفی تو کار،بلندگو های دکوراتیو دیواری،بلندگو های سقفی روکار و دیواری،و بلندگو های ستونی(نوعی دیواری)تقسیم بندی میشوند،اما بلندگو های خارجی،همان هورن ها هستند،که از یک یونیت و یک بدنه شیپور مانند تشکیل شده اند.معمولا بلندگو های تو کار در سقف های کاذب قرار میگیرند،بلندگو های دیواری بیش تر به درد سالن های عریض میخورند،و سقفی ها به درد سالن های طویل.

تمامی بلندگو های پیجینگ،باید دارای ترانس مچینگ باشند.اما در موارد خاص،که فاصله کم بود،میتوان از ترانس مچینگ صرف نظر کرد و بلندگو را مستقیما به امپلی فایر(در صورت وجود خروجی اهمی در دستگاه)متصل نمود اما برای فاصله های بیش از 15 متر بهتر است از ترانس مچینگ استفاده شود.

عیب بزرگ این سیستم ها،استفاده از سیم کشی های طولانی و ترانس مچینگ ها است.ترانس مچینگ،به عنوان یک فیلتر میان گذر عمل میکند،پاسخ خطی ندارد،سیم کشی طولانی نیز نویز پذیر است،سیم کشی،خود مانند یک فیلتر پایین گذر عمل میکند.پس در نتیجه نمیتوان کیفیت زیادی را از این سیستم ها طلبید،بلندگو های هورن،پاسخ فرکانسی بسیار محدودی دارند.پس در نتیجه،کیفیت این سیستم ها بسیار پایین بوده و تنها کار راه انداز اند.البته اگر روزی بتوان بلندگو های بیسیم را که فقط به برق شهری برای تغذیه نیاز دارند را جایگزین بلندگو های فعلی کنیم،و صدا را به صورت بیسیم انتقال دهیم،آنروز کیفیت صدا بالا میرود!البته چنین سیستمی وجود دارد اما کمی گران تر است.سیستم های پیجینگ تحت شبکه نیز وجود دارند،که میتوان تا ده ها زون برایشان تعریف کرد اما بلندگو ها نیز باید اکتیو و همچنین قابلیت ساپورت شبکه را داشته باشند،یا میتوان از امپلی های بین راهی تحت شبکه نیز استفاده کرد:

یک نمونه سیستم معمولی پیجینگ: 

سیستم های کنفرانس:فرض کنید در یک اداره ی مرکزی،روئسای ادارات بخش های مختلف گرد هم امده اند تا با یکدیگر بحث کنند،پیشنهاداتشان را ارائه دهند،بحث و گفت و گو کنند و ... اما مشکل اینجاست که تعداشان زیاد و حدود 100 نفر است.و مثلا در یک لحظه،فقط یک نفر از آنها میخواهد صحبت کند.اما اگر به تنهایی بخواهد صحبت کند،صدایش بسیار ضعیف خواهد بود و باعث هرج و مرج میشود.به خصوص اگر جلسه ای علنی همانند مجلس شورای اسلامی باشد و افراد بسیار دیگری نیز شنونده باشند.برای حل این مشکل،سیستم های کنفرانس طراحی شده اند،که اجازه میدهند صدای آنها پخش شود.بلندگو ها و امپلی فایر های قدرت در این سیستم ها شبیه امپلی فایر ها و بلندگو های سالنی است.استفاده از باند های فول رنج،هزینه را بسیار اقتصادی میکند،و امپلی فایر های کلاس d مصرف توان را بسیار پایین میاورند.حال برویم سراغ سیستم های قبل از امپلی فایر و بلندگو،یعنی دستگاه ها و میکروفون های کنفرانس.این میکروفون ها و دستگاه ها،به صورت دیجیتالی کار میکنند.در میکسر های انالوگ،وجود 100 کانال صدا،بسیار زیاد،پرهزینه،و تنظیماتش برای اپراتور بسیار سخت میشد.اما در سیستم های دیجیتال،کار دیگر اسان شده است.مثلا انتقال صدا به صورت بیسیم و از طریق مادون قرمز به یک گیرنده مادون قرمز که به دستگاه وصل شده است،و به میکروفون ها،و پردازش دیجیتالی داده ها،امکانات خوبی نظیر ضد استراق سمع بودن(جلسات غیر علنی)و ضد جاسوسی بودن،امکان اضافه ی تعداد بسیار زیادی میکروفون به سیستم،تعریف سیستم رای گیری و... را نام برد.اما سیستم های سیمی،هنوز هم پابرجا هستند اما اطلاعات به صورت دیجیتالی پردازش میشود و از کابل های شبکه برای انتقال اطلاعات استفاده میشود.حداقل امکاناتی که یک سیستم سخن رانی باید داشته باشد،قابلیت اتصال تعداد زیادی میکروفون به سیستم و خروجی صدا برای انتقال به بلندگو ها و ریکوردر است اما امکانات اختیاری و آپشنال دیگری بسته به نوع کاربرد،و بودجه ی سیستم نظیر دکمه ی قطع و وصل صدای سخن ران،و یا تشخیص اتوماتیک و وصل خودکار صدای سخن ران،بلندگو های کوچک بر روی میکروفون ها برای شنیدن مستقیم تر صدای دیگران،و تا حدودی بی نیاز شدن از بلندگو ها و امپلی فایر های خارجی،خروجی صدای مجزا برای اتصال هدفون یا ریکوردر برای هر واحد،سیستم رای گیری،از دو کلید تا 5 کلید و یا بیش تر برای جمع اوی رای،ولوم ها یا کلید های دیجیتالی تنظیم حجم صدا،دوربین کنفرانسی برای نزدیک دیده شدن شخص گوینده و یا ارتباطات تصویری،نمایشگرLCDو در نمونه های پیشرفته تر نمایشگر های رنگی و امکانات بیش تر همانند پشتیبانی از فایل های چند رسانه ای،و .... هستند.

مترجم همزمان:یکی دیگر از قابلیت های مهم سیستم های کنفرانس،پشتیبانی از مترجم همزمان است.فرض کنید در یک مذاکره بین المللی،صحبت کردن تمامی افراد به انگلیسی و شنیدن توسط شنونده ها،میتواند درصد خطا شنیده شدن را بسیار بالا ببرد و مفهوم را نرساند،و یا بد برساند.پس،چه بهتر است یک شخصی،به زبان کشور خودش سخن بگوید اما یک مترجم از زبان خودش به انگلیسی ترجمه کند،و باقی کشور ها نیز مترجمان همزمان خود را داشته باشند و سخنان انگلیسی را به زبان خودشان برگرداند.(در این جا جمعا 4 نفر وجود دارند،سخران 1(مثلا روسی)،مترجم روسی به انگلیسی،مترجم انگلیسی به فارسی،سخنران 2 (مثلا فارسی) اما اگر یک مترجم که هم روسی و هم فارسی را ترجمه کند،تعداد نفرات به 3 نفر کاهش پیدا خواهد کرد.به این کار،مترجم همزمان میگویند،سیستم هایی که قابلیت مترجم همزمان داشته باشند،صدای شما را به مترجم رسانده و صدای مترجم را به جمع خواهند رساند.مترجم شما ممکن است در اتاق مخصوصی قرار داشته باشد.و دیگران،صدای مترجمان خود را از طریق هدفون هایی که به یونیتشان وصل است،به زبان خودشان خوهند شنید.